Pik Döküm Çeşitleri

Pik döküm çeşitleri bulunmaktadır. Demir cevheri ya da hurdadan çelik üretiminde, ham demir cevherinden nitrojen, silikon, fosfor, kükürt ve fazla karbon gibi safsızlıklar giderilir. Bu uygulamada ortaya çıkan pik demir daha sonra manganez, nikel, krom, karbon ve vanadyum gibi alaşım elementleriyle çeliğe dönüştürülür.

 Pik, genel olarak indüksiyon eritme ocakları ortamında tekrardan, eritilerek şekillendirilir ve bu biçimde demir döküm ya da döküm olarak adlandırılan malzemeler elde edilir. Dökümcülük alanında kullanılan pik genelde kullanım alanlarına bağlı olarak sınıflandırılır.

 Müşteri ihtiyaçlarına göre farklı çelik kaliteleri üretmek için farklı alaşım ajanları ve değişen oranlar kullanılır. Üretilen çeliğin kalitesinden bağımsız olarak, pik demir çeliğin en büyük bileşenidir ve bu nedenle pik demir, çelik endüstrisi için hayati bir varlık olmaktadır.

 Pik demiri sıvı halde tutmak için gereken aşırı sıcaklık gereklilikleri nedeniyle erimiş pik demirin bir tesisten diğerine taşınması neredeyse imkansızdır. Ancak pik demir külçe haline getirilirse, bu külçeler başka tesislerde kullanılmak üzere kolaylıkla taşınabilir.

 Pik Döküm Nedir?

 Pik döküm genel olarak yüksek fırından alınmış olan, içinde yer alan karbon oranı yüksek ve karbon miktarı azaltıldıktan sonra da daha önceden hazırlanmış olan bir kalıba boşaltılıp veya sıvı metalin üzerinde işlem gören döküme denir. Pik döküm genelde %4 oranında yüksek bir karbon miktarında da sahip olmaktadır.

 Pik döküm genelde demirin bir türü olmaktadır. Malzeme mühendisliği sektöründe, pik isminin yerine kır dökme demir ya da lamel grafitli dökme demir isimleri de kullanılmaktadır. Pik döküm, günlük hayatımızda pek çok değişik alanda kullanım sağlanan bir döküm işlemi olmaktadır.

 Genelde pik döküm otomotiv endüstrisi, inşaat sektörü, makine ve de ekipman imalatı, havacılık endüstrisi, enerji sektörü şeklinde pek çok endüstri alanında çok önemli bir rolde olmaktadır. Pik döküm avantajları bu alanlarda farklı parçalar ve de bileşenlerden üretilmektedir.

 Her çeşit pik dökme demirin kaynağı ni-resist şeklinde adlandırılmış olan ostenitik tip olmaktadır. Alaşımlı dökme demir birleştirildiği zaman, çok az bir oranda cüruf meydana getirir. Aynı zamanda bu cüruf kolayca temizlenir.

 Yüksek fırınlardan elde edilmiş olan pik döküm, çelikhanelerde yer alan bazik oksijen fırın ortamında, alaşım elementleri oranları ayarlanıp, sıvı çelik üretilmektedir. Sıvı çelik de sıcaklığı ve de kimyasal bileşikleri detaylı bir şekilde kontrol edilerek, sürekli döküm işlemine hazır bir hale getirilmektedir.

 Pik Döküm Çeşitleri

 Günlük yaşamda demirin varlığı, tarım araçlarından savaş silahlarına kadar geniş bir kullanım yelpazesini kapsamaktadır. Sanayi Devrimi, metallerin üretim ve demir de dahil olmak üzere ürünlere dönüştürülme şeklini değiştirdi. Neticede ortaya pek çok farklı türde pik döküm çeşidi çıktı. Bunlar;

 Alaşımlı dökme demir

 Küresel grafitli dökme demir

 Temper dökme demir

 Lamel grafitli dökme demir

 Gri dökme demir

 Beyaz dökme demir

 Pik Döküm Özgül Ağırlığı

 Bağıl yoğunluk olarak da adlandırılan özgül ağırlık, bir maddenin yoğunluğunun standart bir maddenin yoğunluğuna oranıdır. Özgül ağırlık, tarih boyunca cevherleri konsantre etmek için kullanılan yöntemlerin temelidir.

 Konsantre cevher elde etmek için özgül ağırlık farklılıklarına bağlı olarak panlama, jigleme, çalkalama, helezon ayırma ve ağır-ortam ayırma yöntemleri arasında yer alır. Pik döküm özgül ağırlığı 7,20’dir. Özgül ağırlık, pik döküm çeşitleri içinden silika ve su açısından zengin olanlarda en düşüktür. Pik döküm, 1150 °C erime sıcaklığında çelikten daha düşük oranda erime gösterir.

 Pik Döküm Nasıl Yapılır?

 Pik döküm işlemi erimiş pik demirin külçelere dönüştürülmesi işlemi şeklinde bir pik döküm makinesinde gerçekleştirilebilir. Tipik bir pik döküm makinesinde, erimiş demir hareketli bir dizi külçe kalıbına dökülür. Demir soğutulur ve katılaşan külçeler nakliye için toplanır.

 Döküm sürecinde yer alan birkaç kritik süreç vardır. Erimiş demirin dökülmesi, erimiş demirin soğutulması ve katılaşmış demir külçelerin toplanması sonrasında da kalıp kaplama kurutma ve ön ısıtma kalıpları şeklinde süreç tamamlanmaktadır. Pik döküm adımları şu şekildedir:

 Dökme: Erimiş demir, döküm makinesine taşınır ve taşıma kabından dikkatli bir şekilde gizli kalıplara dökülür. Bu kalıplar daha sonra soğutuldukları ve toplandıkları makinede yukarı doğru hareket etmeye başlar.

 Soğutma: Erimiş demir kalıplara döküldükten sonra, makineden boşaltılmadan önce demir soğutulmalı ve katılaştırılmalıdır. Bunu başarmak için soğutma suyu hem doğrudan ütünün üzerine hem de kalıbın alt tarafına püskürtülür. Bu işlemden elde edilen su toplanabilir ve geri dönüştürülebilir. Üretilen buhar da yakalanıp geri dönüştürülebilir.

 Toplamak: Demir kalıplarda katılaşıp döküm makinesinin tepesine ulaştığında külçeler makineden bir toplama kutusuna düşer. Külçelerin kalıptan çıkmasına yardımcı olmak için, külçeleri gevşetmek için mekanik kuvvet uygulanabilir. Siloda toplanan külçeler, depolama ve nakliye için periyodik olarak çıkarılır.

 Kaplama: Kalıba zarar vermemek ve demir külçelerin kalıba yapışmasını önlemek için kalıp yüzeylerine özel bir kalıp kaplaması püskürtülerek koruyucu film ile kaplanır.

 Isıtma: Sıvı demir kalıpları doldurmadan önce koruyucu kaplama kurutulur. Bu, erimiş demirin kalıptaki su ile temas etmesini önler. Ayrıca erimiş demir ilk döküldüğünde meydana gelen termal şoku en aza indirmek için kalıbı önceden ısıtmaya yarar. Bu kurutma işlemi başlangıçta gaz brülörleri kullanılarak gerçekleştirilir. Döküm işlemleri bir kez başlatıldıktan sonra, kalıplarda kalan artık ısı, kalıp kaplamasını kurutmak için yeterli olabilir.

 Pik Döküm Kaynak Tutar mı?

 Genel olarak, bileşimlerinde yüksek karbon bulunması sebebi ile pik dökümün demir kaynağı çok zor olan bir uygulamadır. Bileşim işlemlerinde çok yüksek derecede karbon bulunması sebebi ile pik döküm kaynağı çok zorlayıcıdır.

 Dökme demirlerin kaynak kabiliyeti düşük seviyededir. Pik döküm genel olarak her türlü kaynak işlemine uygundur. Pik döküm elektroduyla bir usta bu işlemi kolayca yapabilir. Fakat dökme demirlerin çeşitli tipleri bulunmaktadır.

 Bunlardan küresel dökme demir, gri dökme demir ve temper dökme dökme demir çok özel önlemler ile kaynak yapılır. Fakat beyaz dökme demir çok daha yüksek karbon içerdiği ve metalurjik özellikleri nedeni ile kaynak işlemi yapılamazlar.

 Pik Dökümün Avantajları

 Pik dökme demirin avantajları hem çubuğun kendisinde hem de prosesin yan ürünleri olarak bulunabilir.

 İmalatta, pik dökümün temiz ve kumsuz yüzeyi, ince taneli mikro yapısı, takım aşınmasında ve makinede işleme sürelerinde önemli ölçüde azalma sağlar.

 Bu da sizin için daha yüksek verimlilik ve üretkenlik anlamına gelir.

 Her şeyden önce, sürekli dökme demir, benzersiz sürekli döküm üretim yöntemleri nedeniyle çelik, alüminyum ve kum döküm gibi diğer malzemelere göre çok sayıda yapısal ve fiziksel avantaj sunar.

 Parçalarınızın dökümü, kesimi ve ön işlemesi ile pik dökümün uygulanmasına izin vererek, performansınızı ve nakit akışınızı iyileştirecek ve aynı zamanda işlemeden kaynaklanan atıkları (talaşları) azaltacaksınız.

 İhtiyacınızı en iyi şekilde karşılayacak ve çok daha verimli iş potansiyeline sahip olacaksınız. Yapısal avantajlarına bakılacak olursa;

 Borular, iş alanında çok basit bir şekilde kesilebilir.

 Çok farklı yüksek performans özelliğinde bağlantı elemanları ve de kelepçeler bulunur.

 Kolay ve de hızlı uygulama sağlanır.

 Aşınma gibi durumlara karşı da dayanıklıdır.

 Dış etkenlere karşı büyük dayanma gücü sağlar.

 Katı madde drenajı ön plandadır.

 Yapısal olarak paslanma göstermez.

 Yapısal anlamda çürümez.

 Yanma özelliği yoktur.

 Sessiz bir özelliğe sahiptir.